బుద్ధ పూర్ణిమ

బౌద్ధ పూర్ణిమ లేదా వైశాఖి లేదా విశాఖ అనేది వైశాఖ మాస (మే నెల) పౌర్ణమి రోజున ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న బౌద్ధులందరూ జరుపుకునే పండుగ. ఈ రోజున వివిధ మతపరమైన కార్యక్రమాలు బుద్ధుని జీవిత చరిత్ర బోధనలు చదవటం వంటివి చేస్తారు. ఈ సందర్భంగా మండపాలు, స్తంభాలు, దీపాలు ఏర్పాటు చేసి ఎక్కడ చూసినా ఉత్సవాలు నిర్వహిస్తారు.

వేసాక్
జావా, ఇండోనేషియా, ఆగ్నేయాసియాలో బోరోబోదుర్లో వేసక్ డే వేడుకలు
ఆవృత్తి	వార్షికం

ప్రత్యేక సంఘటనలు

ఈ రోజును బౌద్ధులు మూడు విభాగాలుగా ప్రాముఖ్యత కలిగిన రోజుగా జరుపుకుంటారు.

1. సిద్ధార్థ గౌతమ లుంబినీ (ప్రస్తుత నేపాల్) పుట్టినరోజు.
2. బుధకాయ అనే ప్రదేశంలో తపస్సు చేసి బౌద్ధ స్థితిని పొందిన రోజు.
3. బుద్ధుడు నిర్యాణం పొందిన రోజు. (స్థానం: కూచినగర్)

మే నెల పౌర్ణమి సమయంలో ఈ మూడు సంఘటనలు జరిగాయని బౌద్ధులు నమ్ముతారు. అలాగే వేడుకల పద్దతుల్లో దేశాల మధ్య కొన్ని తేడాలున్నట్లు తెలిసింది.

శ్రీలంకలో వైశాక్ డే

ఇది శ్రీలంక బౌద్ధులకు కూడా పండుగ రోజు. బుద్ధుని జననం, మరణం, మేల్కొలుపు జ్ఞాపకార్థం మే పౌర్ణమి రోజున శ్రీలంకలోని బౌద్ధ సింహళీయులు "వైశాక్" జరుపుకుంటారు. ఈ రోజున వివిధ మతపరమైన కార్యక్రమాలు బుద్ధుని జీవిత చరిత్రను చదవటం చేస్తారు. ఈ కాలంలో మండపాలు, స్తంభాలు, దీపాలు నిర్మించి ఎక్కడ చూసినా ఉత్సవాలు నిర్వహిస్తారు. "వైశాక్" అనేది తమిళ పదం కాదు. కానీ శ్రీలంక తమిళులు దీనిని వెసాక్ అని కూడా పిలుస్తారు. ప్రస్తుతం శ్రీలంకలో కనిపించే ఈ వెసాక్ గూళ్ళు, స్తంభాల ఏర్పాటు, వెసాక్ వేడుకలు వంటి చైనీస్ సంస్కృతి నుండి ఉద్భవించాయని చెబుతారు.

వెసక్ గూడు

ముఖ్యంగా సింహళ బౌద్ధుల ఇళ్లలో వెదురు, డేగ కర్రలతో గూళ్లు, పలుచని కాగితంతో తయారు చేసి కొవ్వొత్తులను ఇళ్లలోపలికి వేలాడదీస్తారు. వీటిని శ్రీలంకలో "వెసాక్ గూడు" అంటారు. ఈ వెసాక్ గూళ్లు రకరకాల ఆకారాల్లో ఉంటాయి. ప్రతి ఒక్కరూ తమ తమ కళాఖండాలను ఇక్కడ ప్రదర్శించేవారు.

ఇలా కాకుండా ఇళ్లలో వేలాడదీయగలిగే చిన్న తరహా వేసక్ గూళ్లను దుకాణాల్లో విక్రయిస్తారు. ఈ కాలంలో ఇవి ఎక్కువగా అమ్ముడవుతున్నాయి. లోపల కొవ్వొత్తి వెలిగించేవి కూడా ఇవే. విద్యుత్ సౌకర్యం ఉన్న ప్రాంతాల్లో కొవ్వొత్తులకు బదులు గూళ్లలో దీపాలను వేలాడదీసేవారు.

వేసక్ భంగిమలు

ప్రధాన కూడళ్లలో జెయింట్ ఎలక్ట్రోప్లేటింగ్‌ను కొన్ని లక్షల వ్యయంతో నిర్మించారు. బౌద్ధ చారిత్రక కథలు కవితలు, మాట్లాడే రూపంలో చిత్రించబడ్డాయి. ఆ విధంగా ఈ స్తంభాలు నిర్మించిన స్థలంలో సందర్శకులు పెద్ద సంఖ్యలో గుమికూడతారు. రద్దీ కారణంగా కొన్ని ప్రాంతాల్లో రోడ్లు మూసివేయబడతాయి. కొలంబోలో ప్రతి సంవత్సరం వెసాక్ స్తంభాలు నిర్మించబడే ప్రదేశాలు: పురక్కోట్టై అరసమరతాడిచ్ జంక్షన్, గ్రాండ్‌పాస్ జంక్షన్, థెమట్టగోడ జంక్షన్, బోరెల్లా జంక్షన్, వెల్లవట్ట, పెలియగోడ జంక్షన్ మొదలైనవి.

బౌద్ధ కాలక్రమం

బుద్ధుని జన్మదినంగా భావించే క్రీ.పూ. 563 నుండి బౌద్ధ కాలక్రమం వాడుకలో ఉంది.

పండగ జరుపుకునే సమయం

వెసాక్ ఖచ్చితమైన తేదీ ఆసియా చాంద్రమాన క్యాలెండర్ల ఆధారంగా రూపొందించబడింది. ఇది ప్రధానంగా వైశాఖ మాసంలో జరుపుకుంటారు, ఇది బౌద్ధ, హిందూ క్యాలెండర్ల రెండింటిలోనూ ఒక నెలగా వైశాఖ మాసం ఉంటుంది, అందుకే దీనికి వెసాక్ అని పేరు వచ్చింది. బుద్ధుని జన్మ దేశంగా పరిగణించబడే నేపాల్‌లో, ఇది హిందూ క్యాలెండర్‌లోని వైశాఖ మాసం పౌర్ణమి రోజున జరుపుకుంటారు. సాంప్రదాయకంగా బుద్ధ పూర్ణిమ అని పిలుస్తారు. బౌద్ధ క్యాలెండర్‌ను అనుసరించే థెరవాడ దేశాలలో, ఇది సాధారణంగా 5వ లేదా 6వ చాంద్రమాన నెలలో పౌర్ణమి అయిన ఉపోసత రోజున వస్తుంది.

ఈ రోజుల్లో, శ్రీలంక, నేపాల్, భారతదేశం, బంగ్లాదేశ్, మలేషియాలో, గ్రెగోరియన్ క్యాలెండర్ ప్రకారం మే నెలలో మొదటి పౌర్ణమి రోజున వెసాక్/బుద్ధ పూర్ణిమ జరుపుకుంటారు.

చాంద్రమాన క్యాలెండర్‌ని ఉపయోగించే దేశాలకు, గ్రెగోరియన్ క్యాలెండర్‌లో వెసాక్ లేదా బుద్ధుని పుట్టినరోజు తేదీ సంవత్సరానికి మారుతూ ఉంటుంది, అయితే సాధారణంగా ఏప్రిల్ లేదా మేలో వస్తుంది; లీపు సంవత్సరాలలో దీనిని జూన్‌లో జరుపుకోవచ్చు. భూటాన్‌లో ఇది భూటానీస్ చంద్ర క్యాలెండర్‌లోని నాల్గవ నెల 15వ రోజున జరుపుకుంటారు. థాయిలాండ్, లావోస్, సింగపూర్, ఇండోనేషియాలో, చైనీస్ చాంద్రమాన క్యాలెండర్‌లో నాల్గవ నెలలో పద్నాలుగో లేదా పదిహేనవ రోజున వెసాక్ జరుపుకుంటారు. చైనా, కొరియా, వియత్నాంలో, చైనీస్ చాంద్రమాన క్యాలెండర్‌లో నాల్గవ నెలలోని ఎనిమిదవ రోజున బుద్ధుని పుట్టినరోజును జరుపుకుంటారు.