హుకమ్ సింగ్

సర్దార్ హుకమ్ సింగ్, (1895 ఆగస్టు 30-1983 మే 27) ఒక భారతీయ రాజకీయ నాయకుడు. అతను 1962 నుండి 1967 వరకు మూడవ లోక్‌సభకు స్పీకరుగా ఉన్నాడు. అతను 1967 నుండి 1972 వరకు రాజస్థాన్ రాష్ట్ర గవర్నరుగా కూడా ఉన్నాడు.

హుకమ్ సింగ్
4వ రాజస్థాన్ గవర్నరు
In office 1967 ఏప్రిల్ 16 – 1972 జులై 1
ముఖ్యమంత్రి	మోహన్ లాల్ సుఖాడియా బర్కతుల్లా ఖాన్
అంతకు ముందు వారు	సంపూర్ణానంద్
తరువాత వారు	జోగేంద్ర సింగ్
3వ లోక్ సభ స్పీకర్
In office 1962 ఏప్రిల్ 17 – 1967 మార్చి 16
Deputy	ఎస్.వి.కృష్ణమూర్తి రావు
అంతకు ముందు వారు	ఎం.ఎ.అయ్యంగార్
తరువాత వారు	ఎన్. సంజీవ రెడ్డి
నియోజకవర్గం	పాటియాలా
వ్యక్తిగత వివరాలు
జననం	1895 ఆగష్టు 30 మాంట్‌గోమేరీ, బ్రిటిష్ ఇండియా, (ఇప్పుడు సాహివాల్, పాకిస్తాన్)
మరణం	1983 మే 27 ఢిల్లీ, భారతదేశం

జీవితం తొలిదశ

హుకమ్ సింగ్, సాహివాల్ జిల్లాలోని (ప్రస్తుతం పాకిస్తాన్‌లో ఉంది) మోంట్‌గోమెరీలో జన్మించాడు.అతని తండ్రి షామ్ సింగ్ ఒక వ్యాపారవేత్త. హుకమ్ సింగ్ 1913లో మాంట్‌గోమెరీలోని ప్రభుత్వ ఉన్నత పాఠశాల నుండి తన మెట్రిక్యులేషన్ పరీక్షలో ఉత్తీర్ణత సాధించాడు. ఆ తరువాత 1917లో అమృత్‌సర్‌ లోని ఖల్సా కళాశాల నుండి పట్టభద్రుడయ్యాడు. అతను తన ఎల్‌ఎల్‌లో ఉత్తీర్ణత సాధించాడు. లాహోర్‌లోని న్యాయకళాశాల నుండి 1921 లో ఎల్ఎల్ బి. పట్టాపొందిన తరువాత, మోంట్‌గోమెరీలో న్యాయవాది వృత్తి అభ్యాసం ప్రారంభించాడు.

సిక్కు భక్తుడైన, హుకమ్ సింగ్, సిక్కు గురుద్వారాలను బ్రిటిష్ రాజకీయ ప్రభావం నుండి విడిపించే ఉద్యమంలో పాల్గొన్నాడు. శిరోమణి గురుద్వారా ప్రబంధక్ కమిటీ (సుప్రీం గురుద్వారా మేనేజ్‌మెంట్ కమిటీ) చట్టవిరుద్ధమని ప్రకటించి, 1923 అక్టోబరులో నాయకులను నిర్బందించినప్పుడు సిక్కులు అదే పేరుతో మరో సంస్థను ఏర్పాటు చేశారు. సర్దార్ హుకమ్ సింగ్ ఈ శిరోమణి గురుద్వారా ప్రబంధక్ కమిటీ (ఎస్.జి.పి.సి) సభ్యుడైనందున 1924 జనవరి 7న అరెస్టు చేసి, రెండు సంవత్సరాల జైలుశిక్ష అనుభవించిన వారిలో అతను ఒకడు. అతను సిక్కు గురుద్వారా చట్టం,1925 ప్రకారం జరిగిన మొదటి ఎన్నికలలో ఎస్.జి.పి.సి సభ్యునిగా ఎన్నికయ్యాడు. ఆ తరువాత కూడా వరుసగా అనేక సంవత్సరాలు ఎన్నికయ్యాడు. అతను 1928లో సైమన్ కమిషన్ వ్యతిరేక ప్రదర్శనలలో పాల్గొన్నాడు.మోంట్‌గోమేరీ వీధుల్లో ఊరేగింపుపై పోలీసు లాఠీచార్జి సందర్భంగా గాయపడి, అరెస్టు చేయబడ్డాడు.

మోంట్‌గోమేరీ పట్టణం, అలాగే ఆ పేరుతో ఉన్న జిల్లా, పంజాబ్‌లోని ముస్లింలు అధికంగా ఉండే ప్రాంతంలో ఉంది. సిక్కులు, హిందువులు ముస్లిం మతోన్మాదుల చేతుల్లో తమ ప్రాణాలకు తీవ్ర ముప్పును ఎదుర్కొన్నారు. భారతదేశ విభజన, పాకిస్తాన్ ఏర్పాటు గురించి, ప్రత్యేకించి 1947 ఆగస్టులో ప్రకటన వెలువడిన తరువాత చెలరేగిన అల్లర్ల సమయంలో హుకం సింగ్ అతని కుటుంబంతో సహా జిల్లాలోని చాలా మంది హిందువులు, సిక్కులు, అతను అధ్యక్షుడిగా ఉన్న గురుద్వారా శ్రీ గురు సింగ్ సభా ప్రాంగణంలో గోడల మధ్య ఆశ్రయం పొందారు. అతను ప్రజలను వారిఇళ్ల నుండి ఖాళీ చేయించడం, చనిపోయినవారిని పూడ్చిపెట్టడం, వ్యక్తిగత ప్రమాదంలో గాయపడినవారిని ఆసుపత్రికి తరలించడం వంటి పనులకు పట్టణం చుట్టూ తిరిగాడు. 1947 ఆగస్టు 19-20 రాత్రి సమయంలో, పంజాబ్ సరిహద్దు దళానికి చెందిన బ్రిటీష్ అధికారి ఖాకీ యూనిఫాంలో లేకుండా, మారువేషంలో ఫిరోజ్‌పూర్ సైనిక స్థావరానికి తరలించినప్పుడు, అల్లర్లకు సంబంధించిన హిట్ లిస్ట్‌లో హుకం అగ్రస్థానంలో ఉన్నాడు.

తన కుటుంబం జలంధర్కు సురక్షితంగా వచ్చినట్లు హుకుం సింగ్ పది రోజులు తర్వాత తెలుసుకున్నాడు.అతను వారిని శరణార్థి శిబిరంలో గుర్తించాడు. అక్కడ అతను తిరిగివారిని కలుసుకున్నాడు. ఆ రోజుల్లో అత్యంత ప్రభావవంతమైన సిక్కు నాయకుడు జియాని కర్తార్ సింగ్, సర్దార్ హుకమ్ సింగ్‌ను న్యాయమూర్తి పదవి కోసం కపుర్తలా మహారాజుకు పరిచయం చేశాడు. స్వయంగా ఇంగ్లీషు దుస్తులను అనుసరించే మహారాజు, తన కాబోయే ఉద్యోగి సాంప్రదాయ పంజాబీ దుస్తులు ధరించిరావడం చూసి ఏమాత్రం సంతోషించలేదు.ఇది జరిగినప్పుడు, కపుర్తలా ప్రధాన మంత్రి, సర్దార్ హుకమ్ సింగ్‌కు సాకులు చెప్పాడు.శరణార్థిగా అతను సరైన దుస్తులు కొనుగోలు చేయలేకపోయినట్లు హుకం సింగ్ వివరణ ఇచ్చాడు. దానితో కపుర్తలా హైకోర్టు న్యాయమూర్తిగా హుకం సింగ్ నియమితులయ్యాడు.

రాజకీయ జీవితం

హుకుమ్ సింగ్ శిరోమణి అకాలీదళ్ ద్వారా రాజకీయాల్లోకి ప్రవేశించి మూడేళ్లపాటు దానికి అధ్యక్షుడిగా ఉన్నాడు. అతను మోంట్‌గోమెరీ సింగ్ సభ సభ్యుడు, మూడేళ్లపాటు దాని అధ్యక్షుడిగా ఉన్నాడు. విభజన తర్వాత భారత రాజ్యాంగ పరిషత్‌లో కొన్ని పదవులకు ఖాళీలు ఏర్పడ్డాయి.గుర్ముఖ్ సింగ్ ముసాఫిర్ నుండి ప్రతిపాదించబడిన ఒక అసెంబ్లీ  తీర్మానంపై, 1948 జనవరి 27న తూర్పు పంజాబ్ నుండి ఎన్నికైన ఇద్దరు సిక్కు, ఇద్దరు హిందూ సభ్యులను చేర్చే తీర్మానాన్ని ఆమోదించింది. హుకం సింగ్ శిరోమణి అకాలీదళ్ సభ్యునిగా 1948 ఏప్రిల్ 30న భారత రాజ్యాంగ సభకు ఎన్నికయ్యాడు. అతను రాజ్యాంగ సభ చర్చలలో చురుకుగా పాల్గొన్నాడు. అతని ప్రవేశం తర్వాత ఒక సంవత్సరం మాత్రమే దాని ఛైర్మన్ ప్యానెల్‌కు నామినేట్ చేయబడింది.1956 మార్చి20 న డిప్యూటీ స్పీకర్‌గా ఎన్నికయ్యే వరకు అతను ప్యానెల్‌లో కొనసాగాడు. ఇది అతను ప్రతిపక్ష సభ్యుడిగా ఉన్నప్పటికీ, అతని జనాదరణకు మాత్రమే కాదు, సభను సమర్థంగా, నిష్పక్షపాతంగా నిర్వహించగల సామర్థ్యంపై సభ్యుల విశ్వాసానికి కూడా ఒక నిదర్శనం. 1948 మార్చిలో శిరోమణి అకాలీదళ్ శాసనసభ్యులందరినీ కాంగ్రెస్ శాసనసభ ఎన్ బ్లాక్‌లో చేరాలని ఆదేశించినప్పటికీ, హుకమ్ సింగ్ ప్రతిపక్షంలో కొనసాగాడు. అతను మైనారిటీల హక్కుల పరిరక్షణ కోసం మొండిగా పోరాడాడు. మతపరమైన మైనారిటీగా సిక్కులకు రక్షణ పొందడంలో విఫలమై, కొత్త రాజ్యాంగంపై తన సంతకం పెట్టటానికి నిరాకరించాడు. అతను తాత్కాలిక పార్లమెంటు సభ్యుడుగా 1950 నుండి 1952 వరకు కొనసాగాడు

1వ లోక్‌సభలో, హుకమ్ సింగ్ అకాలీ పార్టీ అభ్యర్థిగా పాటియాలా, తూర్పు పంజాబ్ రాష్ట్రాల సమాఖ్యలోని కపూర్తలా జిల్లా, భటిండా నియోజకవర్గం నుండి ఎన్నికయ్యాడు. శ్యాంప్రసాద్ ముఖర్జీ అధ్యక్షుడిగా ఉన్న నేషనల్ డెమోక్రటిక్ ఫ్రంట్ కార్యదర్శిగా ఎన్నికయ్యాడు.ఆ తర్వాత కాంగ్రెస్ పార్టీలో చేరి కొనసాగాడు. 1956 మార్చి 20న, లోక్‌సభ డిప్యూటీ స్పీకర్‌గా హుకమ్ సింగ్ ఏకగ్రీవంగా ఎన్నికయ్యాడు. 1957లో కాంగ్రెస్ అభ్యర్థిగా భటిండా నియోజకవర్గం నుంచి 2వ లోక్‌సభకు ఎన్నికయ్యాడు. 1957 మే 17న 2వ లోక్‌సభ డిప్యూటీ స్పీకర్‌గా తిరిగి ఎన్నికయ్యాడు.1962లో పాటియాలా నియోజకవర్గం నుంచి కాంగ్రెస్ అభ్యర్థిగా 3వ లోక్‌సభకు ఎన్నికయ్యాడు.

లోక్‌సభ స్పీకరు నిర్వహణ

అతను 1962 ఏప్రిల్ 17న 3వ లోక్‌సభ (దిగువ సభ) స్పీకర్ అయ్యాడు. లోక్‌సభ స్పీకర్‌గా సర్దార్ హుకమ్ సింగ్ ప్రభుత్వ కార్యనిర్వాహక శాఖపై శాసనసభ ఆధిపత్యాన్ని సమర్థవంతంగా నిర్వహించాడు. సభలో మర్యాద, క్రమశిక్షణ పాటించేలా నిర్వహిస్తానని హుకమ్ సభకు హామీ ఇచ్చాడు.సభ్యుడు స్థానం గుర్తింపులేకుండా సభ్యుడు లేచి మాట్లాడితే, స్పీకర్ కంటికి కనపడడు. సభ్యుడు అలాగే కొనసాగించాలని పట్టుదలతో ఉంటే, భవిష్యత్తులో అతనిని మాట్లాడమని అడగరు. విపరీతమైన సందర్భాల్లో అలాంటి ప్రసంగాలను నమోదు చేయవద్దని విలేకరులకు హుకం సూచించేవాడు.

హుకుమ్ సింగ్ అనేక విషయాలపై చర్చలకు నిష్పక్షపాతంగా అధ్యక్షత వహించాడు.1962లో చైనా-ఇండియన్ యుద్ధం జరిగిన నేపథ్యంలో సభ ఆమోదించిన ప్రధాన చట్టాలలో డిఫెన్స్ ఆఫ్ ఇండియా చట్టం ఒకటి. లోక్‌సభ చరిత్రలో తొలిసారిగా మంత్రి మండలిపై అవిశ్వాస తీర్మానాలను సభలో ప్రవేశపెట్టి చర్చలు జరిపినప్పుడు, తుఫాను చర్చల సందర్భంలో హుకం చాలా హుందాగా వ్యవహరించాడు. పంజాబీ సుబా సమస్యకు పరిష్కారం కనుగొనడానికి 1965 అక్టోబరులో ఏర్పడిన పార్లమెంటరీ కమిటీకి హుకం అధ్యక్షుడుగా వ్యవహరించాడు.భాషా ప్రాతిపదికన పునర్వ్యవస్థీకరించబడిన పంజాబీ రాష్ట్రానికి అనుకూలంగా కమిటీ తన తీర్పును ఇవ్వడంతో ఈ సమస్యపై దీర్ఘకాలంగా ఉన్న ప్రతిష్టంభన అధిగమించబడింది.

పదవీ విరమణలో కార్యకలాపాలు

సర్దార్ హుకమ్ సింగ్ 1967లో ఎన్నికైన విధుల నుండి పదవీ విరమణ చేసిన తర్వాత రాజస్థాన్ గవర్నర్‌గా నియమితులయ్యాడు. అతను ఢిల్లీలో స్థిరపడేంతవరకు (1972 జూలై 1 వరకు) గవర్నర్‌గా పనిచేశాడు.అయితే సర్దార్ హుకమ్ సింగ్ పదవీ విరమణ ఎక్కువ కాలం కొనసాగలేదు.1873లో హుకమ్ సింగ్ అధ్యక్షుడిగా ప్రారంభించిన శిరోమణి గురుద్వారా ప్రబంధక్ సింగ్ సభ ఉద్యమం శతాబ్ది ఉత్సవాలను 1973 మార్చిలో జరుపటానికి శ్రీ గురు సింగ్ సభ శతాబ్ది (శతాబ్ది) కమిటీని ఏర్పాటు చేసింది. ఈ పాత్రలో అతను సిరి సింగ్ సాహిబ్ హర్భజన్ సింగ్ ఖల్సా యోగిజీ (యోగి భజన్ ) స్థాపించిన మిషన్‌పై ప్రత్యేక శ్రద్ధతో పశ్చిమార్ధగోళంలో సిక్కుమతం కొత్త డొమైన్‌లో పర్యటించి ఉత్తర అమెరికా, ఐరోపా పర్యటనలలో పాల్గొన్నాడు.1974 వేసవిలో ఈ పర్యటనలో సర్దార్ హుకమ్ సింగ్‌తో పాటు ఎస్.జి.పి.సి. అధ్యక్షుడు గురుచరణ్ సింగ్ తోహ్రా, సుర్జీత్ సింగ్ బర్నాలా ఉన్నారు.

రచయిత, సంపాదకుడు

సిక్కుమత అనర్గళ ప్రేమికుడిగా, సర్దార్ హుకమ్ సింగ్ 1951లో ఢిల్లీలో స్పోక్స్‌మన్ ఆంగ్ల వారపత్రికను ప్రారంభించాడు.చాలా సంవత్సరాలు దాని సంపాదకుడిగా పనిచేశాడు.హుకమ్ సింగ్ రచయిత.అతను ఆంగ్లంలో ది సిక్ కాజ్, ది ప్రాబ్లమ్ ఆఫ్ ది సిక్ అనే రెండు పుస్తకాలు రాసాడు.

మరింత చదవడానికి

• మేజర్ గురుముఖ్ సింగ్, "సర్దార్ హుకం సింగ్", ది ఎన్‌సైక్లోపీడియా ఆఫ్ సిక్కుమతం, హర్బన్స్ సింగ్, ఎడిటర్-ఇన్-చీఫ్, పంజాబీ యూనివర్సిటీ, పాటియాలా, 1996, పేజీలు.292–9

బాహ్య లింకులు

• సంక్షిప్త స్కెచ్ - లోక్ సభ